" พวกเฮาบ่ใช่ผี  พวกเฮาเป็นคน   ผีคือคนที่ตายไปแล้ ว แต่พวกเฮายังบ่ตาย  ขออย่าเรียกพวกเฮาเป็น  “ ผีตองเหลือง ”  เลย "

ชนเผ่ามละ “Mla”  หรือที่คนอื่นเข้าใจในชื่อ  “เผ่าตองเหลือง”  หรือ  “ มลาบรี (Mlabri) ”   โดยสามารถแบ่งความหมายของชื่อของชนเผ่านี้ได้ดังนี้คือ   

“มละ”   แปลว่า คน ( ซึ่งคำนี้ต้องอ่านควบกันทั้งสองพยางค์ทีเดียว) เป็นคำที่ชนเผ่านี้ใช้เรียกชนเผ่าของตนเอง และจะใช้เรียกชนเผ่าอื่น ๆ หรือ ชนชาติอื่นว่า “ กวั๊ร ”

ส่วนคำว่า “บรี” หมายถึง  ป่า ซึ่งเป็นคำที่เพิ่งมาเพิ่มตอนหลังๆ จึงทำให้เกิดคำว่า   

มลาบรี “Mlabri”   หมายถึง “ คนป่า ”

แต่ชนเผ่านี้อยากให้เรียกพวกเขาว่า “ ชนเผ่ามละ” ที่หมายถึง “คน” ไม่ใช่ “มลาบรี” ที่หมายถึง “คนป่า”  เพราะพวกเขาไม่ใช่คนป่า  พวกเขาเพียงใช้ชีวิตอยู่ในป่าเท่านั้น หรือเป็นชื่อที่พวกเขาเองไม่ได้ใช้เรียกกับตัวเอง แม้กระทั่งภายหลังเริ่มมีคำว่า “ผีตองเหลือง” เป็นคำที่คนอื่นตั้งให้พวกเขา ทั้งที่พวกเขาไม่ได้เป็นผี   เขาก็เป็นมนุษย์เสมือนเราทุกคน คำนี้เป็นคำที่ “ชนเผ่ามละ” ไม่ชอบ การไม่เรียกชื่อนี้กับพวกเขาถือเป็นการให้เกียรติ  

“ผีตองเหลือง”   ชนกลุ่มน้อยที่ในอดีตเขาใช้ชีวิตอยู่ในป่า หาของป่า ล่าสัตว์เป็นอาหาร ไม่มีการเพาะปลูก ไม่มีถิ่นฐานเป็นหลักแหล่งแน่นอน แต่จะรวมตัวกันเป็นกลุ่มเล็ก ๆ เพื่อหาอาหารและสัตว์ป่าในชั่วระยะเวลาหนึ่ง  ซึ่งเมื่อแหล่งอาหารเริ่มลดน้อยลงก็จะโยกย้ายถิ่นฐานไปหาอาหารในแหล่งอื่น ๆ ต่อไป โดยระยะเวลาที่ตั้งหลักแหล่งและโยกย้ายออกไปนั้นจะใกล้เคียงกับเวลาที่ใบตองสดสีเขียวที่ใช้มุงเพิงเป็นที่พักอาศัยเปลี่ยนเป็นสีเหลือง

ประกอบกับชนเผ่ามลาบรีมีความหวาดกลัวคนภายนอก เมื่อใดที่มีคนนอกกลุ่มเข้ามาใกล้ที่พักพวกเขาก็จะหลบหนีออกจากที่พักไป จึงเป็นที่มาของคำว่า “ผีตองเหลือง” เพราะเมื่อใครที่ไม่ใช่คนในกลุ่มเข้าไปถึงพี่พักก็จะไม่ได้มีโอกาสเจอพวกเขาจะเจอแต่ซากเพิงพักอาศัยที่มุงด้วยใบตองเหลือง

ณ  วันนี้ชาวตองเหลืองอาศัยอยู่ที่จังหวัดน่าน  ได้หยุดชีวิตเร่ร่อนลงแล้ว และได้ออกจากป่ามาปักหลักตั้งถิ่นฐานเป็นหมู่บ้านถาวรอยู่ที่ คุ้มที่ 5 ชุมชนตองเหลือง บ้านห้วยหยวก หมู่ 6  ตำบลแม่ขะนิง   อำเภอเวียงสา จังหวัดน่าน

จำนวนประชากร 169 คน จาก 30 หลังคาเรือน 33  ครอบครัว   แยกเป็นเด็กผู้ชาย  39  คน  เด็กผู้หญิง  58  คน  ผู้ใหญ่เพศชาย  34  คน  ผู้ใหญ่เพศหญิง  38  คน  

สถานศึกษา

1.        ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กวัยเตาะแตะในหมู่บ้าน  มีนักเรียนจำแนกตามเพศ    ชาย   6  คน  หญิง  13  คน

2.        ศูนย์การเรียนรู้ชุมชนชาวไทยภูเขา "แม่ฟ้าหลวง"  มลาบรี  สำหรับสอนผู้ใหญ่ในภาคค่ำ

3.        โรงเรียนโรงเรียนบ้านภูเค็ง

วิถีความเป็นอยู่

เขามีวิถีชีวิตอยู่อย่างพอเพียงไม่ต้องการอะไรมากมาย ขอแต่มีอาหารให้เขากินเพื่ออยู่รอดไปวัน ๆ ก็เพราะอยู่บนนี้แทบจะไม่มีค่าใช้จ่ายเลย

ระบบสาธารณูปโภค

1.        ห้องน้ำ   มีไม่ครบทุกหลังคาเรือน

2.        ไฟฟ้า     ใช้ระบบไฟฟ้าแบบโซล่าเซลล์

3.        น้ำ           มีระบบประปาภูเขา

   
หมู่บ้านชนเผ่ามละ (มลาบรี)

                         ที่พัก (ห้องนอน)

                                                                                   สถานศึกษาในชุมชน